Cách nuôi và chăm sóc cá dứa

Mô hình nuôi cá dứa đang được ngành chức năng khuyến cáo nhân rộng bởi mang lại hiệu quả kinh tế cao. Dưới đây là một số hướng dẫn kỹ thuật để nuôi loại cá này.

* Ao nuôi

Ao nuôi cần được cải tạo, gia cố bờ, bón vôi, phơi đáy, lưu ý vét kỹ lớp bùn, phơi đáy ao vì cá dứa là loài ăn nhiều nên lượng chất thải tích tụ nền đáy khá lớn.

Diện tích thích hợp là 3.000 – 5.000m2/ao. Ao không quá lớn cũng không quá nhỏ để thuận lợi trong khâu chăm sóc, quản lý và thu hoạch cá thương phẩm. Duy trì mức nước cao từ 1,2 – 1,5m. Khi bơm nước vào ao cần xử lý theo hướng dẫn của ngành chuyên môn.

Người nuôi cần gây màu nước cho ao nuôi bằng chế phẩm sinh học, phân vi sinh… đến khi nước có màu xanh đọt chuối hoặc vàng nhạt để cá sinh trưởng và phát triển thuận lợi. Kiểm tra các yếu tố môi trường và duy trì trong ngưỡng thích hợp, độ mặn 10 – 15‰, độ pH từ 6,5 – 8, nhiệt độ từ 26 – 32 độ C.

* Chọn cá giống

Cá dứa giống chủ yếu có nguồn gốc từ một số tỉnh An Giang, Tiền Giang, Sóc Trăng. Chọn cá dứa giống kích cỡ 4 – 6cm/con, loại 25 – 40 con/kg; thả giống với mật độ 1 – 2 con/m2. Trước khi thả cá giống nên thuần hóa độ mặn để hạn chế cá giống bị sốc nước.

* Chăm sóc cá nuôi

Cá dứa thuộc họ cá tra, có khả năng thích nghi tốt với chênh lệch độ mặn. Lưu ý sử dụng thức ăn công nghiệp có nguồn gốc rõ ràng, độ đạm 18 – 25%. Trong quá trình nuôi không cho cá ăn dư thừa thức ăn làm ảnh hưởng chất lượng nước. Khu vực cho cá ăn phải rộng và xa bờ để tránh tình trạng cá tranh giành thức ăn, ăn không đều sẽ gây ra hiện tượng phân đàn. Nên sử dụng chế phẩm vi sinh, khoáng, vôi để ổn định chất lượng, trộn men tiêu hóa, vitamin, dưỡng chất vào thức ăn cho cá để tăng sức đề kháng, cải thiện tỷ lệ sống khi thu hoạch.

* Thu hoạch

Khi cá nuôi được 10 – 12 tháng, đạt trọng lượng 1 – 1,2kg/con thì có thể thu hoạch. Năng suất cá dứa nuôi thương phẩm khoảng 10 – 15 tấn/ha. Khi thu hoạch cá phải kéo bằng lưới nhằm hạn chế gây xây xát da cá thương phẩm làm giảm giá thành sản phẩm.

M.C (trích nguồn Trung tâm KN-KN tỉnh Bạc Liêu) – Báo Bạc Liêu,18/08/2017

Hiệu quả từ mô hình nuôi cá dứa trên nền ao nuôi tôm nước lợ 

Cá dứa (Pangasius kunyit) là loài cá nhiệt đới có thịt chắc thơm ngọt, ít mỡ nên được thị trường khá ưa chuộng. Hiện nay cá dứa đã được cho sinh sản nhân tạo, có khả năng nuôi thích nghi trong điều kiện nước ngọt và nước lợ, ăn tạp, dễ nuôi, ít dịch bệnh, vốn đầu tư thấp nên được xem là đối tượng nuôi phù hợp với hộ gia đình.

Với mục đích ban đầu giúp cải tạo, thay đổi môi trường ao nuôi tôm và đa dạng đối tượng nuôi thủy sản tại khu sản xuất của Trung tâm Tập huấn và Chuyển giao công nghệ nông nghiệp vùng Đồng bằng sông Cửu Long (Trung tâm Tập huấn), cuối năm 2016, đơn vị đã nuôi thử nghiệm cá dứa. Số lượng thả nuôi là 1.500 con trên diện tích 1.000 m2 ao nuôi, cỡ giống ± 3 cm/con với mật độ nuôi 1,5 con/m2. Mô hình sử dụng thức ăn công nghiệp (loại sử dụng cho cá basa, cá tra).

Sau thời gian nuôi 09 tháng, thu hoạch cá nuôi đạt trọng lượng từ 0,8 kg đến 1,2 kg/con, cho thu hoạch trên 1,2 tấn cá thương phẩm, năng suất trên 12 tấn/ha, bán với giá 130.000 đồng/kg, sau khi trừ chi phí cho lợi nhuận trên 60 triệu đồng/1000m2 ao nuôi. Để thực hiện mô hình thành công, cần lưu ý một số khâu kỹ thuật như sau:

1. Chuẩn bị ao nuôi

Ao nuôi cần cải tạo, vét bùn, bón vôi, phơi đáy ao. Diện tích thích hợp 1.000 – 2.000 m2, ao quá lớn hoặc quá nhỏ đều không thuận lợi trong khâu chăm sóc, quản lý và thu hoạch cá thương phẩm; duy trì mức nước 1,4 m -1,6m. Sau khi cấp nước vào ao cần xử lý gây màu nước cho ao nuôi bằng chế phẩm sinh học, phân vi sinh… đến khi nước ao có màu xanh đọt chuối hoặc vàng nhạt thì tiến hành thả cá. Kiểm tra một số yếu tố môi trường như: độ mặn 10 – 15‰, pH 6 – 8,…

2. Chọn thả cá giống

Lựa chọn cá dứa giống có nguồn gốc rõ ràng từ tỉnh An Giang hoặc Tiền Giang với kích cỡ 3 – 5 cm/con. Trong quá trình vận chuyển nên cẩn thận để tránh làm xây xát ảnh hưởng đến sức khỏe cá giống. Thuần hóa độ mặn trước khi thả giống. Nên thả giống vào lúc mát trời (sáng sớm hoặc chiều tối) với mật độ 1 – 2 con/m2.

3. Chăm sóc, quản lý ao nuôi

Cá dứa chịu đựng kém trong môi trường nước có hàm lượng ôxy hòa tan thấp, nên bố trí quạt nước để đảm bảo cung cấp ôxy cho cá, nhất là vào ban đêm. Sử dụng thức ăn công nghiệp dạng viên nổi có độ đạm từ 18 – 25%. Cần hạn chế thức ăn dư thừa trong ao nuôi, ảnh hưởng đến chất lượng nước, thông thường lượng thức ăn bằng 5 – 7% trọng lượng thân. Cá dứa rất háu ăn nên khu vực cho ăn phải rộng và xa bờ để tránh tình trạng cá ăn không đều ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển. Bổ sung khoáng, vitamin vào thức ăn cho cá để tăng sức đề kháng.

4. Thu hoạch

Khi nuôi được 8 – 9 tháng, cá đạt trọng lượng 0,8 – 1,5 kg/con thì thu hoạch. Thu cá bằng cách kéo lưới. Cá thu hoạch phải sơ chế và ướp lạnh ngay để đảm bảo chất lượng khi suất bán.

Trong thời gian triển khai mô hình, Trung tâm Tập huấn đã đón tiếp trên 90 lượt cán bộ khuyến nông của một số tỉnh trong khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và trên 120 lượt bà con nông dân quanh vùng đến thăm quan, học tập, chuyển giao kỹ thuật. Từ đó giúp người dân trong khu vực có thêm một đối tượng nuôi thủy sản để lựa chọn, luân canh, chuyển đổi khi môi trường ao nuôi tôm gặp khó khăn, bất lợi như hiện nay.

Nguyễn Công Tùng – Trung tâm Tập huấn và CGCNNN vùng ĐBSCL – Khuyến nông VN, 14/9/2017