Những ngày qua, do ảnh hưởng của mưa lớn kéo dài kết hợp kỳ triều cường, mực nước tại nhiều tuyến sông, kênh rạch của tỉnh Vĩnh Long, dâng cao, gây ngập cục bộ, tràn bờ, sạt lở đê bao ở một số nơi. Nhiều diện tích vườn cây ăn trái bị ngập nặng, ảnh hưởng sản xuất khiến người dân lo lắng.
Nông dân tích cực thực hiện các biện pháp ứng phó triều cường để bảo vệ vườn cây ăn trái.
Thiệt hại do triều cường
Triều cường dâng cao không chỉ gây ngập úng tạm thời mà còn tác động lâu dài đến hệ sinh thái vườn cây ăn trái. Khi nước ngập kéo dài, rễ cây thiếu oxy, dễ bị thối và chết dần; làm giảm năng suất, chất lượng trái. Đặc biệt, với những loại cây có giá trị kinh tế cao như sầu riêng, mít, bưởi… việc ngập úng nhiều ngày có thể khiến người trồng mất trắng cả vụ, thậm chí phải tốn thời gian và chi phí lớn để phục hồi vườn.
Theo phân nhóm khả năng chống chịu stress của cây trồng trong điều kiện ngập, thì nhóm cây chịu ngập kém (thời gian chịu ngập tối đa dưới 15 ngày) là sầu riêng, cam, quýt, măng cụt, đu đủ, cóc, mãng cầu ta… Nhóm cây chịu ngập trung bình (từ 15-30 ngày) là bưởi, chanh (chanh giấy chống chịu tốt hơn các giống khác), chuối, ổi, vú sữa, dâu, mận… Nhóm cây chịu ngập khá (trên 30 ngày) là xoài, sa pô chê, mãng cầu xiêm, lúa, me…
Ông Phan Thanh Minh- Trưởng ấp Phước Lý Nhì, xã Quới Thiện cho biết, đợt triều cường năm nay mạnh hơn so với các năm trước, khiến nhiều đoạn đất vườn của các hộ gia đình bị sạt xuống sông.
“Bưởi đang trổ bông chuẩn bị vào mùa trái cũng bị ngập úng, sầu riêng bị ngập sâu cũng bị ảnh hưởng đến khả năng đậu trái thậm chí gây thối rễ, chết cây, vụ này coi như mất trắng. Giờ chỉ mong có giải pháp khắc phục hiệu quả để hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại ”- ông Minh chia sẻ.
Ông Lê Hoàng An- Chủ tịch UBND xã Ngãi Tứ cho biết: Toàn xã trên 4.000ha cây ăn trái các loại, trong đó một số diện tích bị ngập do triều cường. Địa phương đã huy động lực lượng tại chỗ gia cố bờ bao, đồng thời hướng dẫn người dân chủ động ứng phó theo phương châm “4 tại chỗ”, đảm bảo an toàn sản xuất và đời sống.
Tại xã Tân Lược, đợt triều cường kết hợp mưa lớn cuối tháng 10 cũng gây sạt lở một đoạn trên tuyến kênh nội đồng Huyện Tưởng (ấp Tân Mỹ), làm nước tràn vào vườn cây, ảnh hưởng khoảng 150 công đất cây ăn trái và rau màu của 25 hộ dân. Ông Võ Thành Long (ấp Tân Mỹ) chia sẻ: “Nước lên nhanh quá, tôi có 6 công mít ruột đỏ đang thu hoạch cũng bị ngập cục bộ.
Mít ruột đỏ hiện được giá cao, mỗi cây cho trung bình 2 trái, có trái nặng đến 30kg. Nếu kéo dài tình trạng ngập, cây dễ bị thối rễ, thiệt hại lớn vì chi phí đầu tư đã lên 2 triệu đồng/cây. Nếu không có giải pháp thoát nước kịp thời và gia cố bờ bao hiệu quả, thiệt hại sẽ còn nặng nề hơn trong những đợt triều cường tới”.
Ông Nguyễn Văn Nhu- Phó Trưởng ấp Tân Mỹ cho biết, sau đợt triều cường, địa phương cùng người dân gia cố bờ bao, lắp đặt máy bơm thoát nước. Thường xuyên theo dõi mực nước để kịp thời ứng phó, giảm thiểu thiệt hại cho sản xuất.
Tập trung khôi phục sản xuất
Theo Trung tâm Khuyến nông quốc gia, ĐBSCL có đặc điểm địa hình thấp (2-4m so với mực nước biển) khiến khu vực này rất dễ bị tổn thương do lũ, triều cường và mưa dầm kéo dài. Tình trạng ngập úng không chỉ gây thiếu oxy cho bộ rễ, nhiễm độc đất và bùng phát nấm bệnh, mà còn ảnh hưởng lâu dài đến năng suất và tuổi thọ cây trồng. Vì vậy, nông dân cần chủ động ứng phó trước, trong, sau ngập úng, giúp vườn cây sớm hồi phục và sản xuất bền vững.
Để kịp thời khôi phục sản xuất, hạn chế thấp nhất thiệt hại cây ăn trái sau mưa, lũ và triều cường gây ngập úng, ông Nguyễn Thanh Bình- Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV khuyến cáo: Nông dân cần thoát nước và vệ sinh vườn, tiêu thoát nước triệt để, đặc biệt ở vùng thấp trũng. Thu gom lá, trái rụng, cành gãy để hạn chế nấm bệnh lây lan.
Sau khi nước rút, xới nhẹ quanh gốc, bổ sung phân hữu cơ hoai mục kết hợp với chế phẩm Trichoderma để tăng vi sinh vật có lợi, phục hồi đất. Bên cạnh đó, phun xịt phân bón lá chứa trung vi lượng (Ca, Mg, Zn, Bo…) và chất kích thích ra rễ.
Sau 7-10 ngày khi cây hồi phục, bón thêm phân NPK cân đối, ưu tiên công thức có tỷ lệ lân và kali cao để tăng sức chống chịu. Đồng thời, tăng cường kiểm tra, phát hiện sớm và xử lý các bệnh thối rễ, xì mủ, loét thân, cháy lá… bằng chế phẩm sinh học hoặc thuốc BVTV theo hướng dẫn của cơ quan chuyên môn.
Nên dựng lại cây bị nghiêng, cố định bằng cọc; cắt tỉa bớt cành, lá để giảm thoát hơi nước và phục hồi dần. Thường xuyên cập nhật, theo dõi bản tin dự báo nguồn nước và chất lượng nước của Chi cục Thủy lợi, cũng như dự báo của Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh.
Theo dõi dự tính, dự báo sinh vật gây hại trên cây trồng để cung cấp kịp thời thông tin kịp thời tới người dân, nhanh chóng triển khai các giải pháp phòng chống ngập lụt, dịch hại cây trồng nhằm giảm thiểu thiệt hại và đảm bảo sản xuất an toàn trong mọi tình huống thiên tai.
Bài, ảnh: SONG THẢO – Báo Vĩnh Long, 11/11/2025
