Những người nuôi cá lồng trên sông Năng, xã Chợ Rã, tỉnh Thái Nguyên đã chủ động ứng phó với bão, giúp giữ sinh kế, ổn định sản xuất và đảm bảo nguồn thực phẩm.
Bảo vệ lồng cá mùa mưa, bão
Mùa mưa bão luôn là thách thức lớn đối với những người nuôi cá lồng trên sông Năng. Những ngày mưa bão, lồng bè dễ bị hư hỏng, cá có thể bị chết do thiếu oxy hoặc dòng nước xiết cuốn trôi. Vì vậy, việc chủ động bảo vệ lồng cá trước mùa mưa bão không chỉ giúp người dân giữ vững sinh kế mà còn góp phần ổn định sản xuất.
Mùa mưa bão mang theo lượng nước lớn đổ về từ thượng nguồn, dòng chảy mạnh bất thường, cộng với lượng rác và phù sa dày đặc, có thể làm vỡ lồng. Nhiều hộ đã từng thiệt hại hàng chục triệu đồng chỉ sau một đêm mưa lớn. Đoạn sông Năng chảy qua thôn Phiêng Chì, xã Chợ Rã những ngày này người dân nuôi cá lồng nơi đây gần như không rời mắt khỏi mặt sông, theo dõi diễn biến thời tiết và gia cố lồng cá khi nước lũ về.
Ông Ma Thế Toán, thôn Phiêng Chì, có hai lồng cá nuôi trắm và chép, mỗi lồng khoảng 1,5 tấn cho biết: Cả đêm tôi phải ở lại bờ, lấy thêm cây, dây thừng để neo lồng, sợ bão lớn nước cuốn trôi thì mất hết. Vừa trông cá, vừa canh dự báo thời tiết trên điện thoại.
Nuôi cá lồng trên sông Năng, người dân thôn Phiêng Chì từ lâu đã quen với việc “sống chung” với thiên tai. Những rủi ro như cây rác từ thượng nguồn đổ về, sạt lở bờ hay sự cố lồng bè bị tuột neo… luôn rình rập. Dẫu vậy, việc chuyển đổi sinh kế từ làm nương rẫy sang nuôi cá vẫn mang lại thu nhập ổn định và là hướng đi hiệu quả cho nhiều hộ dân.
Ông Ma Thế Tiến, thôn Phiêng Chì, có thâm niên hơn 10 năm gắn bó với nghề cá lồng, cho biết: Làm nghề này mà bị động là mất trắng. Nghe dự báo có áp thấp hay bão là sau đó tôi phải có mặt để kiểm tra. Mưa to là kéo lồng vào gần bờ, thu dây, cắm thêm cọc neo. Cây rác trôi xuống thì phải dùng sào đẩy ra ngay. Có đêm tôi mặc áo phao, đứng trông ngoài bờ sông đến sáng.
Hiện xã Chợ Rã có khoảng 30 lồng cá được nuôi trên sông Năng. Trong đó, Hợp tác xã Thủy sản Sông Năng chiếm phần lớn với trên 20 lồng. Mỗi lồng nuôi cá cho sản lượng trung bình từ 1 đến 1,5 tấn cá thương phẩm, mang lại thu nhập từ 30 đến 50 triệu đồng mỗi vụ.
Ông Ma Thế Toán, thôn Phiêng Chì cùng các hộ dân tập trung gia cố, neo đậu lồng cá ứng phó ảnh hưởng với hoàn lưu bão số 11.
Nuôi cá lồng cho thu nhập khá, nhiều hộ đã mạnh dạn đầu tư máy bơm oxy, lưới chắn rác, thậm chí lắp đặt camera giám sát từ xa nhằm quản lý hiệu quả và ứng phó kịp thời trong mùa mưa bão. Tuy vậy, phần lớn lồng cá trên địa bàn xã hiện vẫn được làm đơn giản, từ vật liệu thô sơ nên tiềm ẩn nhiều rủi ro, hư hỏng khi thời tiết cực đoan xảy ra.
Anh Vi Thành Đạt, Giám đốc Hợp tác xã Thủy sản Sông Năng, xã Chợ Rã cho biết: Hợp tác xã đã chủ động triển khai các biện pháp phòng, chống thiên tai. Tất cả lồng cá của các thành viên đều được kiểm tra, gia cố để đảm bảo an toàn tuyệt đối. Chúng tôi cũng thường xuyên theo dõi dự báo thời tiết, mực nước sông để kịp thời điều chỉnh vị trí lồng, hạn chế tối đa rủi ro do lũ lụt hay sạt lở gây ra. Đây là việc làm bắt buộc nếu muốn duy trì sản xuất ổn định trong mùa mưa bão.
Hiện trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên đang có mưa vừa đến mưa to diện rộng. Trong đó, mực nước trên sông Năng đang cao hơn báo động 3 là 0,68 mét, đang tiếp tục dâng cao. Trước tình hình đó, chính quyền và người dân đã chủ động triển khai các biện pháp ứng phó, nhất là tại các khu vực ven sông, nuôi thủy sản. Dù đã quen “sống chung với lũ”, người nuôi cá lồng vẫn luôn giữ tinh thần chủ động. Nhờ kinh nghiệm và sự linh hoạt, bà con nơi đây đang vững vàng bảo vệ lồng cá, thành quả của bao công sức lao động.
Chinh Lan, Báo Thái Nguyên, 08/10/2025
